บุกแดง

บุกแดง ชื่ออื่น ๆ เช่น กระแท่ง (จันทบุรี) บุกอีรอก อีรอก (อีสาน) อีหลอด (เลย)

เป็นพืชผักที่นิยมนำมาประกอบอาหาร โดยนำก้านใบและก้านดอกอ่อนมาลอก เปลือกออก แล้วนำมาต้มกับใบมะขามอ่อน 2-3 น้ำ เพื่อขจัดความคันที่มีอยู่ออกไป หลังจากนั้นจึงนำมารับประทาน เช่น ทำแกงส้ม แกงอีรอก แกงกับหน่อไม้ แกงกับเห็ดชนิดต่าง ๆ ทางสมุนไพรใช้หัวพอกกัดฝีหนอง

ลักษณะทั่วไปเป็นไม้ล้มลุกข้ามปี ลำต้น เป็นเหง้าในดิน ลักษณะกลม ผิวขรุขระและมีราก โดยรอบ ใบ ในฤดูฝนจะมีก้านใบยาวเหนือดิน ลักษณะอวบน้ำ ไม่มีแกน กลม ขนาดเท่าหัวแม่มือ ยาว 50-120 เซนติเมตร มีลายสีเขียว น้ำตาล และดำทั้งเป็น แบบจุดพื้นจุดด่างหรือแถบลาย มีก้านใบย่อยแตกออกจากปลายก้านใบ 2-3 แขนง และมีใบประกอบเรียงเป็นคู่ รูปคล้ายหอก กว้าง 5-10 เซนติเมตร ยาว 15-25 เซนติเมตร ขอบใบเรียบ แผ่นใบเป็นคลื่นเล็กน้อย สีเขียวเข้ม หรือบางชนิดมีจุดสีขาวกระจายทั่วไป บริเวณพื้นผิวใบ ก้านท้องใบมีสีเขียวอ่อน

ดอก มีก้านดอกออกจากบริเวณเหง้าใต้ดิน โดยมีลักษณะคล้ายก้านใบ มีดอกอยู่ตรงปลายก้านคล้ายดอกหน้าวัว มีสีขาว บางพันธุ์มีสีเขียวอ่อนและมีเกสร เป็นแท่งอยู่ตรงกลาง

ผล ลักษณะกลมขนาด 0.5-1.0 เซนติเมตร สีเขียวเรียงกันเป็นแท่งยาว 5-8 เซนติเมตร และมีกลีบเลี้ยงห่อด้านหลัง เมื่อสุกมีสีแดง เจริญเติบโตได้ดีในดินร่วนปนทรายระบายน้ำได้ดี ร่มรำไร พบได้ในป่าเต็งรังและป่าเบญจพรรณในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

(สถาบันเทคโนโลยีราชมงคล 2542:54)

6 ส.ค 2543